Sayı 24
Sayı konusu: İnsan Odaklı Sağlık Hizmeti
Sayı editörü: Doç. Dr. Harun Kırılmaz
Yayın tarihi: Nisan 2020
Yazı göndermek için son tarih: 31 Aralık 2019
Tema Çerçevesi
2000’li yılardan itibaren sağlık sistemlerinin temel hedefleri arasında “insan odaklılık” yer almaktadır. Sağlık alanında hemen hemen her kavram ve uygulamanın değişime uğradığı bu dönemde, sağlık hizmeti sunumundan sağlık politikalarına kadar geniş bir perspektiften “insan” unsurunun ön plana çıktığı görülmektedir. Kuşkusuz bu değişim sürecinde nüfus piramidinin değişmesinin, hastalık profilinin değişmesinin, sağlık teknolojilerinde yaşanan gelişmelerin, sağlık finansmanında yaşanan değişimin, medya ve özellikle sosyal medyanın, beklenti artışlarının etkisi olduğu düşünülmektedir.
Dünya Sağlık Örgütü’nün hastaların sağlık hizmeti sunumuna katılma hakkını gündeme taşıması ile birlikte, sağlık hizmeti sunumunda hastaları güçlendirmenin, tedavi kararları üzerinde söz sahibi olabilmelerinin çeşitli yolları üzerinde tartışmaların ön plana çıktığı görülmektedir. Bu çerçevede insan hakları ve sağlık hakkı alanında yaşanan gelişmelerin, “insan odaklı sağlık hizmeti” anlayışının temellerini oluşturduğunu söylemek mümkündür. Bu doğrultuda Dünya Sağlık Örgütü insan odaklı anlayışın, sağlık hizmetlerinin temel boyutlarından biri olduğunu ve sağlık hizmeti kalitesinin önemli bir göstergesi olduğunu vurgulamaktadır. Böylelikle hastaların sağlık hizmeti sunumu ile ilgili kararlara katılımını teşvik ederek, sağlık hizmetlerinin daha insan odaklı hale gelmesi hususunda sağlık sistemlerinde anlayış ve uygulama değişikleri hayata geçmeye başlamıştır.
Son dönemde literatürde insan odaklı sağlık hizmeti konusunun kayda değer bir yer tuttuğu görülmektedir. Söz konusu çalışmalarda insan odaklı sağlık hizmetinin, yüksek kaliteli bakım ve hasta güvenliğinin temel bileşeni olduğu kabul edilmektedir. İnsan odaklı sağlık hizmeti sunumunun klinik sonuçlarda iyileşme, hasta memnuniyetinde artış, hasta-hekim ilişkisini olumlu yönde etkileme, gereksiz tetkik ve ilaç kullanımını azaltma, gereksiz sağlık hizmeti kullanımı azaltma, maliyetleri düşürme gibi olumlu çıktılarının olduğu ifade edilmektedir. Sonuç olarak insan odaklı sağlık hizmeti anlayışının geliştirilmesi, toplumun sağlık statüsünü yükseltme ve sağlık sistemlerinin performansına önemli fayda sağlama potansiyeline sahiptir. Bu alanda yapılacak araştırmaların insan odaklı sağlık hizmeti anlayışına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.