Abstract: Literature and literary, has always been and always will continue to be in the lives of individuals and community and it’s an area for expressing intensively about community specific cultural elements. Novel, in many ways reflects individual’s and society’s characteristics as a literary work. In this study, representative of different femininity and masculinity on Zülfü Livaneli’ s novel Bliss’ characters were aimed to investigate within the context of gender. In the novel, Meryem who was raped by her uncle, was claimed to ‘needs to be killed’ because of so-called honor and also due to this understanding, this task was found appropriate for Meryem’s uncle’s son, Cemal. The novel reflects the pressure on women and gender discrimination. In this novel women seems to be the symbol of honor and men seems to be responsible for this honor. Writer highlights the pressure on men and women caused by gender roles. In this study, gender and gender roles in Turkey were discussed and increasing awareness of gender and gender roles were aimed.

Keywords: Zülfü Livaneli, Bliss, gender, gender role.

Zülfü Livaneli’nin Mutluluk Romanı Karakterlerinin Toplumsal Cinsiyet Bağlamında İncelenmesi

Özet:
Toplum ve bireylerin hayatında her zaman var olmuş ve var olmaya devam edecek olan edebiyat ve edebi eserler, topluma özgü kültürel öğelerin anlatıldığı, ifade edildiği alanlardır. Bir edebi eser türü olarak romanlar, birçok açıdan toplumun ve o toplumdaki bireylerin özelliklerini yansıtmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’deki farklı erkeklik ve kadınlık hallerini resmeden Zülfü Livaneli’nin mutluluk romanında yer alan karakterlerin, toplumsal cinsiyet rolleri açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bir nitel araştırma yöntemi olan kültürel analiz kapsamında söylem analizi yapılmıştır. Romanda, amcası tarafından tecavüze uğrayan Meryem’in “töre” anlayışından ötürü öldürülmesinin gerektiği ve yine bu anlayıştan ötürü bu görevin, Meryem’in amcasının oğlu olan Cemal’e uygun görülmesi anlatılmaktadır. Türkiye’de kadına yönelik cinsiyet ayrımcılığını resmeden, kadının namus abidesi ve erkeğin de namus bekçisi haline getirilişini anlatan romanda, toplumsal cinsiyet rollerinin kadın ve erkek üzerinde nasıl baskı oluşturduğu yansıtılmaktadır. Bu çalışma sonucunda, romanın toplumsal cinsiyet konusuyla ilgili, özellikle Türkiye’de kadının konumu ve namus algısı ile ilgili derinlemesine bir kültürel görünüm sunduğu anlaşılmıştır. Çalışma ile Türkiye’de toplumsal cinsiyet ve toplumsal cinsiyet rolleri ele alınarak, başta bu konular ile ilgilenenler olmak üzere sosyal bilimlere ilgi duyanların, edebiyatseverlerin ve en genelde toplumun duyarlılığının artırılması amaçlanmıştır.

Anahtar kelimeler: Zülfü Livaneli, Mutluluk, toplumsal cinsiyet, toplumsal cinsiyet rolü.